همه چیز درباره نگهداری از همستر

همسترها محبوب ترین حیوانات خانگی

نگهداری از حیوانات خانگی این روزها با توجه به زندگی آپارتمان نشینی و معضلاتی که در پی دارد، تقریبا در اغلب موارد سخت و حتی غیرقابل تصور است. در اغلب مجتمع های بزرگ مسکونی هم یکی از اولین شروط زندگی نداشتن حیوانات خانگی است. با این حال روانشناسان در کنار وجود گیاهان طبیعی در هر خانه ای توصیه می کنند که از حیوانات خانگی کوچک که نگهداری از آنها چندان دشوار نیست در خانه های آپارتمانی و کم جمعیت نگهداری کنیم. در این میان بازار همسترها و موش خرماهای کوچک از همه داغ تر است، زیرا به دلیل فضای کوچکی که این حیوانات به آن نیاز دارند نگهداری از آنها هم چندان دشوار نیست. همستر حیواناتی کوچک و بسیار زیبا و جذاب در رنگ های گوناگون ازجمله سفید، طلایی، سیاه، کرمی، زرد و... بوده و از خانواده جوندگان است که همه چیز خوار می باشد. همسترها جوندگان کوچک متعلق به خانواده کرستید ه اند. اعضای این خانواده در طبیعت وحش در اروپای شرقی، خاورمیانه، شمال آفریقا، چین و سیبری مشاهده می شوند. نگهداری همستر در قفس دارای احتیاجات ساده ای است. همسترها به عنوان حیوان خانگی در نظر گرفته می شوند. این حیوانات شب زی بوده و معمولا جهت جلوگیری از نزاع به صورت انفرادی نیز نگهداری می شوند. به این جانور انواع میوه، سبزیجات و دانه ها را به عنوان غذا می توان داد. برای نگهداری از همستر از ظروف شیشه ای (شبیه به آکواریوم) استفاده می شود که می تواند درب آن نیز بسته شود. زیر کف پای حیوان نرمه چوب نجاری ریخته می شود. این حیوان روزخواب است و از غروب شروع به بازیگوشی می کند. در صورتی که در قفس آن یک عدد چرخ و فلک یا سطح شیبدار مخصوص یا تونل مخصوص قرار گیرد بازی کردن آن را می توانید به خوبی مشاهده کنید. همستر به راحتی به شما عادت می کند، روی دو پای خود می ایستد و در هنگام خوابیدن خود را ولو می کند به گونه ای که شما فکر می کنید کاملا بی جان شده است، در خیلی از مواقع خوابیدن آن مانند انسان ها به پشت است و خواب عمیقی دارد به طوری که اگر شما به آرامی دستش را بگیرید و آن را از جای خود بلند کنید ممکن است همچنان خواب باشد و بیدار نشود. ویژگی های همستر

همستر بالغ در هر روز ۵ تا ۱۰ گرم غذا و مقدار کمی آب احتیاج دارد. چنانچه در جیره غذایی آن مقداری سبزی یا میوه مانند هویج یا سیب در نظر گرفته شود همستر دیگر نیازی به آب نخواهد داشت. وزن بالغ حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ گرم و طول عمر آن ۲ تا ۵ سال است. دندان های پیشین همستر به طور مداوم در حال رشد بوده و برای کوتاه کردن آن احتیاج به جویدن مواد جامد از قبیل چوب و کارتن و... دارد.

همستر در هر زایمان ۵ تا ۹ نوزاد به دنیا می آورد. در گاهی موارد تعداد نوزادان بیشتر از این نیز بوده و در مواقعی تا ۲۴ عدد هم در یک زایمان ذکر شده است. نوزاد این حیوان از سن۷ تا ۱۰ روزگی شروع به خوردن مواد جامد خواهد کرد.

از همستر بیماری خاصی در انتقال به انسان گزارش نشده است و واکسن خاصی نیز برای آن وجود ندارد اما بهتر است هر شش ماه یکبار داروی انگلی به آنها داده شود. البته در صورتی که غذای آن را به خوبی بشویید امکان آلودگی به انگل را نداشته و نیاز به داروی انگل هم نخواهد داشت.

مدتی است که به دلیل سهولت نگهداری و زیبایی بالای این حیوان و مشخصات بهداشتی آن از نظر امکان انتقال بیماری به انسان، نگهداری از آن در کشورهای متعدد اروپایی و آمریکایی رواج چشمگیری داشته است.

● خانه همستر

سه نوع خانه برای همستر رایج است. قفس های سیمی، قفس پلاستیکی و آکواریوم.

۱) قفس سیمی با میله های افقی با فاصله ۱ تا ۲ سانتی متر برای نگهداری مناسب است، زیرا همستر به بالا رفتن علاقه زیادی دارد و از میله ها برای بالا رفتن از دیواره استفاده می کند. از خرید قفس هایی که کف آنها به صورت شبکه ای و سوراخدار است اجتناب کنید، چرا که پای او در آنها گیر کرده و حیوان در این قفس راحت نیست و تمیز کردن این قفس ها نیز مشکل است.

۲) قفس های پلاستیکی که معمولا با تجهیزات دیگری همراه است. این قفس ها در کشورهای اروپایی بسیار متداول است و ضمن گران بودن برای شرایط آب و هوایی گرم و خشک ایران نیز مناسب نیستند. به علاوه بسیاری از همسترهای طلایی بزرگ تر از آن هستند که در تونل ها جای گیرند ولی برای همسترهای کوتوله مشکلی پیش نخواهد آمد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که محل سکونت این حیوان باید آنقدر محکم باشد که در مقابل جویدن مقاومت کند و بعضا لانه های پلاستیکی به راحتی توسط آنها جویده خواهد شد.

۳) نوع رایج تر و ارزان تر قفس همستر در ایران آکواریوم است و تمیز کردن آن نیز راحت است. اما گردش هوا در آن کمتر بوده و همچنین این فرصت را به حیوان نمی دهد که از دیواره ها بالا رود. یک درپوش نیز برای ممانعت از خروج همستر از آکواریوم و همچنین جلوگیری از دسترسی دیگر حیوانات خانگی به آن نیاز است.

● نگهداری از همستر

برای نگهداری از همستر می توان از یک قفس یا آکواریوم استفاده کرد. بستر باید ماده جاذب الرطوبه مثل خاک اره، کاه، پوشال کولر، ماسه بادی مخلوط و... باشد. استفاده از روزنامه و پارچه پشمی برای همستر بسیار مضر است بهتر است آکواریوم دور از جریان مستقیم هوا و در یک دمای ثابت و معتدل (دمای ۲۴- ۲۰ درجه و رطوبت ۶۰-۵۰ درصد) قرار گیرد و همواره یک تکه چوب یا شاخه بریده در آکواریوم باشد زیرا حیوان به وسیله آن دندان های خود را می تراشد. همستر در طول روز بیشتر می خوابد و اکثرا شب ها فعالیت دارد. اگر در شب دما پایین آید همستر بی هوش شده و شاید به خواب زمستانی فرو رود. در طول روز هم آکواریوم در جریان مستقیم تابش نور خورشید نباشد زیرا چشمان این حیوان برای نور ساخته نشده است. قفس همستر باید هفته ای دو بار به صورت موضعی و دو هفته یکبار به طور کلی تمیز گردد و غذاهای فاسدنشدنی که حیوان انبار کرده است دوباره سر جایش برگردد چون همستر حیوان تمیز و مرتبی است.

● لوازم زندگی

یک فضای بسته به عنوان آشیانه در گوشه ای از قفس برای همستر شما بسیار مطلوب است، که می توان از یک جعبه مقوایی برای این کار استفاده کرد و هر چند وقت یک بار عوض شود. کف جعبه را می توانید با چیزی نرم مثل دستمال کاغذی بپوشانید. مواد کف این جعبه باید حدودا یک بار در ماه عوض شود. عوض نمودن بیشتر باعث برهم زدن آرامش همستر خواهد شد. بازرسی منظم جعبه و برداشتن مواد غذایی که حیوان ذخیره نموده و در حال فاسد شدن است می تواند به بهداشت بیشتر قفس کمک کند. به همستر باید فرصت جویدن و ورزش کردن داده شود. تقریبا تمام همسترها با شوق و ذوق از یک چرخ وفلک مخصوص همستر استقبال می کنند. مقداری تونل و لوله نیز مفید است. شاخه های تازه درختانی مانند بید و درخت های میوه که برای آنها از سموم ضدآفت استفاده نشده است و جعبه های کوچک مقوایی برای جویدن و بالا رفتن مناسب هستند. برای آبخوری حیوان نیز می توان از یک بطری با سری که بتواند حیوان زبان بسته به راحتی از آن آب بخورد استفاده نمود. به این ترتیب آبخوری حیوان تمیز مانده و نمی تواند ظرف آب را سرازیر نماید. همستر نیاز کمی به آب دارد و چنانچه در رژیم غذایی او سبزی قرار گیرد دیگر به آب نیازی نیست. آب بیش از اندازه برای حیوان خطر مرگ دارد. یک ظرف غذای کم عمق از سرامیک یا چینی بهترین انتخاب برای ظرف غذای همستر است تا حیوان نتواند ظرف را برگرداند. تمیز نمودن چنین ظرفی نیز راحت تر است.

● رژیم غذایی همستر

برای رژیم غذایی همستر می توان از غذاهای آماده موجود در بازار استفاده نمود که معمولا به صورت مخلوطی از دانه گیاهان یا به صورت یک جیره غذایی به شکل گلوله های کوچک و یکدست درون بسته بندی آماده می باشد. جیره آماده گلوله ای از نظر مواد غذایی متعادل است اما همستر نمی تواند دانه های مورد علاقه خود را دست چین کند و به همین دلیل این غذا در بعضی مواقع حیوان را دلزده کرده و بعضی از همسترها اصلا آن را نمی خورند. دانه های مخلوط آماده معمولا از طرف او بهتر پذیرفته می شوند و پایه خوبی برای رژیم همستر هستند. ولی باید از غذایی که تنها شامل دانه گیاهان است اجتناب کرد، بهترین غذا برای همستر غذایی است که شامل مواد مختلفی مثل سبزیجات خشک نیز باشد. از این غذای آماده برای حیوان بیش از اندازه نریزید چرا که با این کار حیوان دانه های مورد علاقه اش را دست چین نموده و باقیمانده غذا را نمی خورد. این ایده خوبی است که در هر زمان مقدار کمی غذا بریزیم و اجازه دهیم همستر تقریبا ظرف غذای خود را قبل از اینکه دوباره غذا بریزید خالی کند. علاوه بر این، به غذای حیوان باید تکه های کوچکی از سبزیجات و میوه های تازه به عنوان مکمل غذایی افزوده شود. همچنین خوب است بعضی مواقع یک غذای سفارشی مثل یونجه خشک به همستر داده شود. همچنین بعضی مواقع می توان مقداری ماست تازه یا تکه ای مرغ پخته به حیوان داد. از دادن لوبیای نپخته، چشم سیب زمینی، سیب زمینی سبز، گوجه فرنگی، سیر، شکلات و هر غذای حاوی شکر و نمک خودداری ورزید. هیچگاه همستر را از بالا رها نکنید زیرا دست و پایش به راحتی می شکند. همچنین بیدار کردن همستر و ترساندن آن موجب ناراحتی او می شود و این امکان وجود دارد که همستر دست شما را گاز بگیرد ولی گاز گرفتن معمولا بر اثر اضطراب و ترس اوست.

● روش گرفتن همستر

بهترین روش برای گرفتن این است که او را در کف دست قرار داده و دست دیگر را به آرامی روی پشت آن قرار دهید تا از پریدن به بیرون و آسیب احتمالی جلوگیری کنید. در ابتدا بهتر است حیوان را بالای یک سطح نرم نگهداشته تا در صورت پرش یا سقوط آسیب نبیند. به او اجازه دهید تا از یک دست به دست دیگر خزیده تا به تدریج در دستتان احساس راحتی کند.

● چگونه همستری را که اهلی نیست بگیریم

اگر می خواهید همستری را که هنوز اهلی نشده بگیرید یک قوطی یا فنجان روبه روی حیوان قرار داده سپس حیوان را با ملایمت درون آن برانید و به این وسیله حیوان را انتقال دهید. اغلب همسترها برای حس کنجکاوی درون فنجان خواهند رفت. در صورت لزوم اگر می خواهید همستری را در دست گیرید که احتمال دارد گاز بگیرد می توانید از دستکش استفاده کنید. البته دقت کنید که دستکش زبر نبوده و حیوان در اثر گرفته شدن با دست دچار اضطراب نگردد.

● ضدهمستر کردن محیط

اگر تصمیم دارید به همستر خود اجازه دهید از قفس خود خارج شود باید اتاق خود را ضدهمستر نمایید. ابتدا مطمئن شوید هیچ چیزی که حیوان بتواند داخل آن شده و شما قادر به بیرون آوردن او از آنجا نباشید وجود ندارد. همستر باید در یک فضای کوچک که قابلیت فرار نداشته باشد محدود گردد و گرنه ممکن است برای گرفتنش دچار دردسر شوید. مطمئن شوید تمامی سیم های برق دور از دسترس حیوان هستند. مطمئن شوید هیچ چیز که بتواند به همستر آسیب برساند (از قبیل گیاهان سمی) وجود ندارد. ضمنا هر چیزی را که نمی خواهید همسترتان بجود از دسترسش دور نگاه دارید چون ممکن است پس از مدتی با نرمه های تشک و پتوی خود که جویده شده است روبه رو شوید. جدول زیر خلاصه ای از مشخصات دوره های زندگی را نشان می دهد.

● تولیدمثل

جوندگان حیواناتی هستند که تولیدمثل راحتی دارند و می توانند چند نوبت در سال تولیدمثل کنند. همستر نیز از این قاعده مستثنا نیست. این حیوان در هر دوره بارداری که حدودا ۲ هفته(۱۵تا ۱۶ روز) طول می کشد بین ۵ تا ۱۸ بچه به دنیا می آورد. نوزادان در ابتدای تولد تا چند روز توانایی بینایی و شنوایی ندارند و بدنشان بی مو است. به نوزادان تازه متولدشده تا ۲ یا ۳ هفته دست نزنید. نوزادان باید تا یک ماه پیش مادرشان باشند اما پس از یک ماه می توانند به طور مستقل زندگی کنند. همستر ها بین ۲ تا ۴ ماه بالغ می شوند و خود می توانند تولیدمثل کنند. بهتر است در دوران بارداری و پس از آن به همستر باردار غذاهای مقوی داد. همستر کوتاه ترین دوره بارداری را در میان تمام پستانداران داراست. همانگونه که قبلا نیز بیان شد دوره بارداری این حیوان ۱۵ تا ۱۶ روز است. همسترهای ماده در تمامی سال به غیر از هنگام خواب زمستانی فعالیت تولیدمثلی دارند. قدرت باروری در فصل زمستان به دلیل میزان تابش نور کمی کاهش می یابد.

در صورتی که ماده با سایر ماده ها نگهداری می شود توصیه می گردد ماده باردار را به قفس جداگانه منتقل کنید.